Najvažniji datumi srpsko-albanskih odnosa u periodu posle Slobodana Miloševića su 20. i 31. maj 2001. godine. Najpre je ovog prvog datuma pre dvadeset godina stavljena tačka na oružani sukob, koji je na jugu Srbije trajao nešto više od šest meseci, a potom je 31. maja država uspostavila suverenitet nad delom svoje teritorije koju su za to vreme pod kontrolom držali naoružani Albanci. Ova dva datuma od pre dvadeset godina otvorila su novu stranicu savremene istorije srpsko-albanskih odnosa i trajno obeležili međusobni položaj Srba i Albanaca, ne samo na jugu Srbije. Novinar iz Vranja Radoman Irić, koji se prirodom i karakterom srpsko albanskih odnosa bavi trideset pet godina, upustio se u rizik da nam slikom i rečju, kroz feljton koji objavljivljujemo svakog dana, predoči ključne događaje i ličnosti koje su obeležile srpsko-albansku društvenu scenu od sredine sedamdesetih godina prošlog veka, s akcentom na oružani sukob 2000/2001 godine.
Piše: Radoman Irić
Vranje - Nacionalni savet albanske nacionalne manjine (NSANM) jedan je od 23 nacionalna saveta koji deluju u Srbiji, a sedište mu je u Bujanovcu.
Nacionalni savet je organizacija kojoj se, u skladu sa zakonom, poveravaju određena javna ovlašćenja da učestvuje u odlučivanju ili da samostalno odlučuje o pojedinim pitanjima iz oblasti kulture, obrazovanja, informisanja i službene upotrebe jezika i pisma.
Sve to radi u cilju ostvarivanja kolektivnih prava nacionalne manjine na samoupravu u tim oblastima.
Ovakav delokrug rada Nacionalnog saveta albanske nacionalne manjine, ali i preostala 22 nacionalna saveta određen je Zakonom o nacionalnim savetima nacionalnih manjina.
Prvi izbori za NSANM u Bujanovcu, Preševu i Medveđi održani su 6. juna 2010. godine.
Na čelu tog prvog Nacionalnog saveta od 3. jula te godine bio je Galip Bećiri, profesor iz Velikog Trnovca.
Savet je, proporcionalno broju pripadnika albanske nacionalne zajednice, imao 29 članova.
Međutim, 2012. godine Albanci juga Srbije su bojkotovali popis stanovnika.
Broj upisanih građana Albanaca u popisne liste odrazio se na broj članova novog Saveta (15) koji su izabrani oktobra 2014. godine.
Što je najgore, u tom odnosu je smanjen priliv sredstava za finansiranje ovog tela.
To je bio razlog da novoizabrani članovi Nacionalnog saveta i predsednik Jonuz Musliu poprilično poremete odnose sa službenim Beogradom – Vladom Srbije, njenim organima i telima.
Posle smrti Jonuza Musliua (18. januara 2018. u Turskoj) na mestu predsednika nasledio ga je Šukri Imeri, kadar iz njegove partije Pokreta za demokratski progres (PDP).
Na poslednjim, trećim izborima za Nacionalni savet albanske nacionalne manjine 4. novembra 2018. godine pobedila je lista Partije za demokratsko delovanje (PDD), pa je 26. novembra za predsednika izabran Ragmi Mustafa, šef odborničke grupe ove partije.
Imenovanju Mustafe na ovu funkciju prethodio je koalicioni sporazum PDD-a sa Demokratskom partijom Albanaca (DPA) u Preševu.
Inače, na ovim izborima u Poseban birački spisak bilo je upisano 35.662 pripadnika albanske nacionalne manjine.
Broj članova Saveta ostao je isti – 15, a promeniće se na 29 tek posle popisa stanovnika Republike Srbije koji je zakazan za oktobar ove godine.
I pod uslovom da Albanci ponovo ne bojkotuju ovaj veliki državni posao.
Zbog ukupnog položaja albanske nacionalne zajednice u Srbiji, a posebno posle srpsko-albanskog sukoba 2000. godine ovaj Nacionalni savet i njegov predsednik su u konstantnom sukobu sa institucijama države i njihovim predstavnicima na svim nivoima.
Nastaviće se...
Prenošenje teksta ili delova teksta nije dozvoljeno bez kontaktiranja redakcije i odobrenja autora feljtona.
