Stalna etnološka postavka: Tavanica - Ustanak na Takovu FOTO

Zidna slika Ustanak na Takovu bila je deo oslikane tavanice u kući koja je sagrađena sredinom XIX veka u Ulici Justina Popovića u Vranju, na potezu naselja Češalj.

Živopis je nastao 1881. godine, kada je kuća bila u vlasništvu Milana Petrovića, ćurčije iz Vranja.

Tavanica je skinuta neposredno pre rušenja kuće 1963. godine, kada je preneta u muzej.

Delo je nepoznatog autora i naslikana je u obliku centralnog medaljona, prečnika od 150 centimetara, oko kojeg se radijalno širi osam trapezoidnih polja ukrašenih korpama sa cvećem. a borduru predstavljaju ornamenisana kvadratna i pravougaona polja.

Tema Takovskog ustanka na ovoj tavanici je jedinstven primer zidne slike izuzetno važnog nacionalnog i istorijskog događaja u privatnoj kući, u vreme dok je Vranje bilo još uvek pod turskom upravom.

Umetnik je na ovoj kompoziciji predstavio scenu Takovskog ustanka, podignutog na Cveti, 11. aprila 1815. godine.

Na samoj kompoziciji, odmah ispod veće grupe ustanika, nalazi se natpis Ustanak na Takovu 1815. godine.

Po obodu centralnog medaljona je ispisan tekst: Evo mene a eto vama rata s Turcima Miloš Obrenović I knj. Srb. Podiže Srbi na oružje protivu Turaka.

Prema navodima Lane S. Sotirović Nedeljković, master istoričara umetnosti (tekst Tavanica sa predstavom Takovskog ustaka iz Etnološke zbirke NM u Vranju) zografi koji su potencijalno mogli oslikati ovu tavanicu verovatno slikari koji su dolazili iz porobljenih delova Makedonije i Grčke, jer su oni bili i najproduktivniji u Pčinjskom okrugu u godinama od druge polovine do kraja XIX veka.

Prilikom konzervacije 1963. godine, iz opisa zatečenog stanja, konzervatori su saopštili da je tavanica rađena u tehnici al seko (stenopis) i da je činila dekoraciju plafona privatne kuće u Vranju, najverovatnije gostinske sobe od oko 16 kvadrata, na površini od 106 cm u prečniku.

Samo je centralni medaljon tavanice dat Narodnom muzeju u Vranju na čuvanje.

U toj kući oko medaljona je postojao još jedan sloj dekoracije u vidu osam trapezoidnih polja, sa naslikanimn korpama sa cvećem, takođe u al seko tehnici.

Tokom skidanja, sva polja su urušena i o njihovom postojanju zna se samo sa fotografija.

Projekat je finansijski podržan od Grada Vranja. Stavovi izneti u medijskim sadržajima nužno ne izražavaju stavove organa koji je odobrio sredstva.

Najnovije vesti