Izložba pod nazivom "Srpsko–turski ratovi u dokumentima čačanskog Arhiva i Vojnog arhiva" otvorena je u utorak u okviru obeležavanja 31. januara, Dana oslobođenja Vranja od Turaka.
Lela Pavlović, direktorka Međuopštinskog istorijskog arhiva iz Čačka, istakla je da izložba "govori o običnom čoveku, srpskom seljaku, koji se borio za slobodu svoje zemlje".
- Srpsko-turski ratovi (1876-1878) značajni su zbog javljanja panslovenske ideje jedinstva.
U njima se stvarao komandni kadar, novi oficirski kor, kasnije presudan za Veliki rat i oslobođenje Vranja i Srbije - kazala je Pavlovićeva.
Izloženi su dokumenti iz Vojnog arhiva Srbije i dokumenti iz načelstava okruga čačanskog i rudničkog i opštine zablaćske, dokumenti običnog naroda koja svedoče kako snalazio za hranu, odeću, obuću, pred odlazak u ratove.
Oslobođenje od Turaka i obnova srpske državnosti je "značajan deo istorije svih nas", naglasio je predsednik Skupštine grada Vranja Dejan Tričković, koji je i otvorio izložbu.
- Možemo samo pretpostaviti kako bi se srpska država razvijala da nije bilo otomanskog ropstva i okupacije.
Na nama je da iz ovakvih podsećanja izvučemo određene pouke, jer su slične međunarodne okolnosti i danas.
Srbija se nalazi u komplikovanom i složenom periodu, a ono što je najvažnije je činjenica da ne smemo dozvoliti da gubimo živote.
O svim ostalim stvarima se može pregovarati - rekao je Tričković.
DOPISI SA NAJVAŽNIJIH BOJIŠTA
Izložba dokumenata iz Vojnog i Čačanskog arhiva je prikaz najvažnijih bojišta oba rata: Javorskog, Niškog, Aleksinačkog, Šumatovačkog ( knjiga izveštaja sa granice na Javoru, skica borbi oko Niša, mape ratnih operacija na Adrovcu, i Aleksincu 1876, popis izginulih i ranjenih oficira u prvom ratu nazvanom Javorski). Tu su dopisi o jednom opančaru iz Kotraže koji za potrebe vojske pravi opanke i deli siromašnim vojnicima, priznanice za rekvizicijom oduzetu robu za potrebe vojske, vozari koji na sankama prenose bolnički materijal, izveštaji o događajima na granici i upadima Turaka u srpska sela, dokumenta koja svedoče o običnom naronom vojniku. Čačanska i rudničKa brigada bile su na svim ratištima, predvodili su ih: Radomir Putnik, Jovan Mišković, Marko i Mihialo Katanić, Dragomir Vučković, Ilija Čolak Antić, Mihailo Ilić, Milutin Garašanin, Svet. Hadžič, učestvovali su i predsednci opštine Aleksije Pušeljić, Vlajko Blagojević, Nikola Radovanović, pivar Ferdinad Kren, profesor Vasa Filipović, Dimitrije Petrović, štabni crtač.
