Vranje/Beograd - U hramu Svetoga kneza Lazara, u kripti Hrama Svetog Save u Beogradu, održano je redovno zasedanje Svetog arhijerjskog Sabora Srpske pravoslavne crkve (SPC), koji je trajao od 24. do 29. maja, pod predsedništvom patrijarha srpskog Porfirija i uz učešće svih eparhijskih arhijereja Srpske pravoslavne crkve.
Jedino episkop šabački Lavrentije nije ostao do kraja zasedanja, saopšteno je posle sabora.
- Sabor je svoje zasedanje započeo služenjem saborne svete Liturgije sa prizivom Svetoga Duha u hramu Svetog Save na praznik svetih Kirila i Metodija, 24. (11.) maja ove godine.
Sabor sa zadovoljstvom konstatuje da se ove godine navršava sto godina od osnivanja Eparhije američko-kanadske, prve eparhije naše Crkve na američkom kontinentu, devedeset godina od osnivanja Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke, kao i sto četrdeset godina od rođenja svetoga Vladike Nikolaja (Velimirovića), šezdeset pet godina od njegovog upokojenja i trideset godina od prenosa njegovih moštiju iz Libertivila (SAD) u njegov rodni Lelić kod Valjeva.
Sabor preporučuje svim eparhijama SPC da ove značajne godišnjice na dostojan način obeleže.
Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao pojave koje ugrožavaju, a u nekim slučajevima i narušavaju jedinstvo Pravoslavne crkve.
Sa istom pažnjom je uzet u obzir izveštaj saborskog Odbora za Jasenovac, a ujedno su razmotreni problemi SPC kako u Srbiji i u zemljama regiona tako i u dijaspori širom sveta.
U tom okviru posebna pažnja je posvećena stanju naše Crkve i položaju srpskog naroda na Kosovu i Metohiji, gde se nepravde, pritisci i nasilje protiv srpskog naroda i ugrožavanje identiteta, slobode, prava i imovine Srpske pravoslavne crkve nastavljaju, i to, nažalost, u sve težem obliku - navodi se u saopštenju.
Isto tako, dodaje se, Sabor se "suočio sa izazovima pred kojima su se naša Crkva i narod našli u Crnoj Gori, gde i nova vlast izbegava da potpiše već usaglašen Temeljni ugovor između Srpske pravoslavne crkve i države Crne Gore, čime je SPC diskriminisana u odnosu na sve druge Crkve i verske zajednice koje deluju u Crnoj Gori".
- Kao i svake godine, Sabor je brižljivo analizirao stanje i probleme crkvene prosvete i verske nastave u javnim školama Srbije.
Sabor je stavio van snage ranije saborsku odluku o osnivanju episkopskih saveta u raznim crkvenim oblastima s obzirom na to da su ti saveti i bili osnovani kao privremena savetodavna crkvena tela dok traju vanredne prilike i nemogućnost međusobnog susretanja naših episkopa u tadašnjim ratnim uslovima, a danas, hvala Bogu, više ne postoje prepreke za redovne susrete i saradnju između naših arhijereja na čitavom njenom kanonskom području.
Joanikije naslednik Amfilohija
Sabor je popunio upražnjene eparhije. Za mitropolita crnogorsko-primorskog izabran je dosadašnji episkop budimljansko-nikšićki Joanikije (Mićović). On se sada tituliše kao arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit Joanikije. Na saboru je, takođe, za episkopa budimljansko-nikšićkog dosadašnji vikarni episkop dioklijski Metodije (Ostojić), za episkopa valjevskog dosadašnji vikarni episkop mohački Isihije (Rogić). Za vikarne episkope patrijarha srpskog izabrani su jeromonah Jerotej (Petrović), sabrat Svetoarhangelskog opštežića u Kovilju sa titulom episkop toplički; jeromonah Sava (Bundalo), sabrat manastira Svete Petke u Zagrebu, sa titulom episkop marčanski; i arhimandrit Justin (Jeremić), sa titulom episkop hvostanski. Arhimandrit Damaskin (Grabež), izabran je za vikara episkopa bačkog sa titulom episkop mohački, a za vikara episkopa diseldorfskog i sve Nemačke izabran je arhimandrit Jovan (Stanojević), sa titulom episkop humski.
Sabor izražava svoju duboku zabrinutost zbog pojave novih nacrta zakona, pa i zakona donetih na brzinu, bez valjane pripreme i dovoljne javne rasprave i bez dijaloga sa crkvama i verskim zajednicama iako se ti nacrti zakona i zakoni njih neposredno tiču, uz pretnju ograničavanja ili čak ukidanja prava crkava i verskih zajednica na slobodno ispovedanje vere, što je protivno Ustavu Srbije i obavezujućim međunarodnim konvencijama.
Sabor takođe smatra neprihvatljivim da nacrt zakona o kulturnoj baštini ograničava njegovo važenje samo na deo teritorije Srbije, jer isključuje teritoriju Kosova i Metohije iz sfere njegovog dejstva, premda se tamo nalaze najveće srpske svetinje i najvažniji srpski kulturni spomenici - navodi se u saborskom saopštenju koje je sačinio episkop bački Irinej, portparol SPC.
PROMENE U SINODU
U Svetom Sinodu je prestao mandat episkopima bačkom Irineju i šumadijskom Jovanu koji ostaju članovi zamenici, a za nove članove izabrani su, na predlog patrijarha, episkopi sremski Vasilije i zvorničko-tuzlanski Fotije.
