Medicinsku školu Dr Izabel Emsli Haton u Vranju posetili su u sredu gosti iz Škotske, potomci i poštovaoci lika i dela lekarki dr Izabel Emsli Haton i dr Elsi Ingls, sa članicama istoimenog udruženja.
Gosti i učenici ove škole okupili su se u znak sećanja na hrabrost i čovekoljublje dr Izabel Emsli Haton i njene čuvene jedinice Amerika.
Evocirana je uspomena na dane kada je Šesta jedinica Bolnice žene Škotske, koju su uglavnom činile doktorke i medicinske sestre iz Australije i Novog Zelanda, ali i jedinica Amerika sa 11 lekara i 40 medicinskih sestara, sa Izabel Emsli Haton na čelu, lečila ranjenike, ali i civilno stanovništvo u Vranju po završetku Velikog rata.
U to vreme u krugu od 80 kilometara oko Vranja nije bilo lekara, pa je prisustvo doktorki iz Bolnice žene Škotske utoliko bilo značajnje.
Podsećanja radi, dolaskom u Vranje Izabel Emsli Haton započela je mukotrpan posao obnavljanja bolnice u nemogućim uslovima.
Na taj način postavljeni su temelji posleratnog zdravstvenog sistema u Vranju.
Povodom posete gostiju iz Škotske, učenici i hor vranjske škole priredili su prigodan program.
Zorica Jović, zamenica gradonačelnika, koja je prisustvovala svečanosti ispred Medicinske škole, podsetila je na veliku humanost i požrtvovanost pripadnica Škotske ženske bolnice u toku i posle Velikog rata u Vranju.
"Da Vranje i Vranjanci to ne zaboravljaju, pokazuje i naziv ove škole koja nosi ime slavne dr Izabel Emsli Haton, kao i da to da svakog 24. oktobra, ovde u Vranju, odajemo počast velikim heroinama koje su dale nemerljiv doprinos tokom i posle Velikog rata", rekla je Jović.
Jedna od potomkinja obavestila je da je sa sobom donela pismo gradonačelnika Edinburga, grada u kome je rođena Izabel Emsli Haton.
On se u pismu, između ostalog, zahvaljuje građanima Vranja na očuvanju i negovanju sećanja na pripadnice Škotske ženske bolnice.
U okviru posete Vranju gosti su položili cveće na Spomenik Žene Škotske ispred Doma zdravlja u Vranju.
Tu ih je dočekao direktor Zdravstvenog centra u Vranju Saša Đorđević, koji se sa gostima iz Škotske duže zadržao u prijateljskom razgovoru.
Dr Izabel Emsli Haton
Izabel Emsli Haton u leto 1918. godine imenovana je za glavnog bolničkog oficira i prekomandovana je sa Solunskog fronta u Vranje. Došla je sa još pedesetak doktora i sestara. Radila je na lečenju vojnika, ali i civilnog stanovništva u Vranju. U gradu su u to vreme harali pegavi tifus i španska groznica. Izabel Haton je postavila osnove zdravstvene zaštite u Vranju. Otvorila je dispanzer u Vranjskoj Banji, formirala bolnička odeljenja u Surdulici i Vladičinom Hanu. Na kraju, oktobra 1918. godine otvorila je bolnicu u Vranju. Kada je u maju 1920. godine otišla iz tog grada, ostavila je modernu bolnicu sa 50 kreveta, sanitetski materijal, ljude obučene da brinu o zdravlju bolesnih i knjigu - dnevnik od 300 stranica u kome je opisala svaki dan borbe za spasavanje bolesnih. Svoj ratni angažman je završila na komandnoj poziciji u jedinici stacioniranoj u Beogradu godine 1920. godine.
Dr Elsi Ingls
Dr Elsi Ingls bila je škotska lekarka koja je tokom Prvog svetskog rata pomagala srpskim vojnicima u okviru škotske bolnice. Prva je žena koja je dobila najviše srpsko odlikovanje – Orden belog orla. Došla je u Srbiju 1915. godine, jer je smatrala da je Srbija u najgorem stanju u odnosu na ostale saveznike. Po samom dolasku otvara prvu Škotsku žensku bolnicu u Kragujevcu, a pored te osnovala je još u Valjevu, Mladenovcu i Lazarevacu. Zbog odbijanja da se povuče sa srpskom vojskom, jer nije htela da ostavi ranjenike, zarobljena je u Kruševcu novembra 1915. Sve do februara 1916. godine bila je zarobljenik, kada je pod pritiskom Vlade SAD i Crvenog krsta puštena i vraćena u Veliku Britaniju. Umrla je od raka 1917. godine, a na sahrani su bili predstavnici britanske i srpske kraljevske porodice. Zbog njenog velikog zalaganja, septembra 1915. godine u Mladenovcu je sagrađena spomen česma Crkvenac.
