Na 24. sednici Skupštine grada Vranja, usvojen je Lokalni akcioni plan (LAP) za poboljšanje položaja Roma i Romkinja na području Grada Vranja i gradske opštine Vranjska Banja za period od 2018. do 2021. godine.
Gradski većnik za nacionalne manjine, etničke zajednice i nevladine organizacije Dejan Ivanović, ističe da je cilj LAP-a stvaranje uslova na nacionalnom i lokalnom nivou za bolju socijalnu uključenost, kao i za smanjenje siromaštva i suzbijanje diskriminacije prema Romima i Romkinjama, odnosno stvaranje uslova za pun pristup ostvarivanju ljudskih prava osoba romske nacionalnosti.
- LAP za poboljšanje položaja Roma sadrži četiri oblasti, obrazovanje, zapošljavanje, zdravlje i stanovanje, kao i konkretne mere i aktivnosti kojima bi se poboljšao sadašnji nepovoljan položaj u ove četiri oblasti, kao i jasne mehanizme za praćenje ostvarivanje postavljenih ciljeva – objašnjava Ivanović.
Ove konkretne mere i aktivnosti, kako kaže Ivanović, prihvaćene su od strane lokalnih organa vlasti, a kako bi se plan sproveo u praksi, neophodno je u budžetima lokalnih samouprava i kod donatora obezbediti sredstva za njihovu implementaciju.
- Loša obrazovna struktura i visoka nezaposlenost karakterišu najveći deo romske populacije u Vranju i Vranjskoj Banji, dok su pojedina naselja posebno ugrožena.
Loši uslovi života i neki elementi tradicionalnog načina života utiču i na lošu zdravstvenu situaciju, naročito žena – kaže Ivanović.
Specifični ciljevi u oblasti obrazovanja su potpuni obuhvat dece romske nacionalnosti u obrazovni sistem, obezbeđivanje kvalitetnog obrazovanja za što veći broj romske dece, minimiziranje osipanja romske dece iz obrazovnog sistema i unapređivanje obrazovanja odraslih Roma.
- Ciljevi u oblasti stanovanja su sveobuhvatna i održiva obnova i unapređivanje uslova življenja u romskim naseljima, regulisanje imovinsko-pravnog statusa stambenih objekata u romskim naseljima, izrada potrebnih tehničkih dokumenata, saniranje urgentnih situacija i integracija stanovnika naselja u okruženje – navodi Ivanović i napominje da je cilj u oblasti zapošljavanja ekonomsko osnaživanje kroz samozapošljavanje i organizovanje obuke za deficitarna zanimanja.
U oblasti zdravstva, specifični ciljevi su poboljšanje dostupnosti zdravstvene zaštite za romsku populaciju, unapređenje životnog okruženja u romskoj zajednici, kao i unapređenje ostvarivanja prava Roma na zdravstvenu zaštitu.
Lokalni akteri koji se bave pitanjima Roma su Gradska uprava, odnosno Gradsko veće, lokalni Savet za međunacionalne odnose, Kancelarija za zaštitu i ostvarivanje ličnih i kolektivnih prava romske nacionalne manjine, Centar za socijalni rad, Crveni krst, Dom zdravlja, obrazovne instistucije i Nacionalna služba za zapošljavanje.
U Vranju živi oko 4.500 - 5.000 Roma u naseljima Gornja Čaršija, Panađurište, Odžinka i Ciganski rid, kao i u tri naselja u Vranjskoj Banji (Ogoš, Burdinci i Saglamci), a ima ih u većem broju i u vranjskom selu Pavlovac.
