Srpska pravoslavna crkva i pravoslavni vernici u Vranju i Srbiji u petak slave Svetog mučenika Stefana Dečanskog - Mratindan.
Sveti mučenik i srpski kralj Stefan Uroš III Nemanjić, poznat kao Stefan Dečanski, jedna je od najtragičnijih figura srpske istorije.
Naime, po naređenju oca kralja Milutina bio je oslepljen, a lakomisleni sin, potonji car Dušan naredio je da ga zadave.
Pri oslepljenju, Stefanu Dečanskom javio se Sveti Nikola u hramu na Ovčem polju i obećao mu da će mu vratiti vid.
Pet godina proveo je ovaj mučenik u Carigradu, kao zatočenik u manastiru Svedržitelja (Pantokratora).
Divljenje ne samo monaha, već celog Carigrada izazivao je svojim vrlinama, pre svega mudrošću i trpeljivošću, ali i podvigom i blagougodnošću.
Pošto mu je nakon pet godina Sveti Nikola čudotvorno vratio vid, on je iz zahvalnosti počeo gradnju hrama Visoki Dečani, koji važi za jedan od najlepših bisera vizantijske umetnosti i srednjovekovne arhitekture na tlu srpske države.
Sveti Stefan Dečanski upokojio se 1336. godine.
Zajedno sa Svetim Savom i Svetim knezom Lazarom danas čini trojstvo najmudrijih, najpožrtvovanijih i najblagorodnijih ličnosti i svetitelja koje je dao srpski narod.
Sveti kralj Stefan Dečanski je slava Manastira Visoki Dečani.
Mošti Svetog kralja čuvaju se u manastirskoj crkvi.
SVETI KRALJ
Sveti kralja Stefan Uroš III Dečanski, Milutinov sin, nadimak je dobio po svojoj zadužbini, Visokim Dečanima. Otac ga je oslepeo nakon 1310. godine jer je podigao bunu, a potom poslao u manastir Hrista Pantokratora u kome se nalazila i bolnica za lečenje slepih. Nakon Milutinove smrti, on je pred okupljenim vlastelinima obznanio da je progledao i na taj način prigrabio vlast. Vladao je od 1321. godine do 1331, kada ga je sa trona u građanskom ratu srušio sin Dušan. Odveden je u Zvečan gde je i umro 13. septembra 1331. godine. Strani izvori tvrde da je bio udavljen. Sahranjen je u grobnici koju je sam podigao, na južnoj strani naosa u Visokim Dečanima. Nakon vizije jednog monaha, njegova grobnica je otvorena i pronađeno je njegovo neraspadnuto telo, pa su mošti položene u kovčeg i sada se nalaze u manastiru. Njegov kult, koji naročito slede slepi, uspostavljen je dok je još bio živ, a kao "sveti car" prvi put se pominje na jednom krstu iz 1330. godine koji se i dalje čuva u njegovog zadužbini. Bugari su tokom Prvog svetskog rata odneli njegovo telo, ali su posle morali da ga vrate.
